Бункеры с готовой продукцией

Два гады таму завяршылася будаўніцтва цэха па вытворчасці макухі (па-руску жмыха), або шроту, на тэрыторыі былога вайсковага шпіталя. Пасля адкрыцця цэха, каля двух гадоў таму, у раённай газеце быў змешчаны матэрыял, але з таго часу на вытворчасць больш не даводзілася заязджаць. Было вельмі цікава, а што там адбываецца зараз, як ідуць справы.

Цэх уваходзіць у склад філіяла “Лепельскі” закрытага акцыянернага таварыства “Віцебскаграпрадукт” холдынга “Славянскі Велес”, дзе ажыццяўляецца вытворчасць мяса свініны і птушкі па поўным цыкле — ад вырошчвання да рэалізацыі гатовай прадукцыі. Адно з галоўных звенняў холдынга — філіял “Лепельскі”, былы камбікормавы завод, які забяспечвае ўсё пагалоўе свіней і птушак, тысячы галоў, камбікармамі. За год тут выпускаецца да ста тысяч тон.

Адзін з важнейшых кампанентаў камбікорму — макуха — рэшткі семя рапсу, соі, сланечніку, кукурузы, гароху, якія застаюцца пасля адціскання з яго алею. У некаторых рэцэптах камбікармоў доля макухі, перш за ўсё соевай, дасягае 25 працэнтаў. Раней камбікормавым заводам сыравіна ў вялікай колькасці закуплялася за мяжой, у асноўным ва Украіне. Тут прыродна-кліматычныя ўмовы дазваляюць паспяхова вырошчваць такія культуры, як соя, сланечнік і кукуруза на насенне. Натуральна, набыць іх можна было за валюту. У нейкі момант і ўзнікла ідэя пабудаваць цэх, закупіць, устанавіць абсталяванне і рабіць макуху самім, эканомячы грошы і павышаючы рэнтабельнасць усяго бізнес-працэсу.
Галоўны сэнс задумы быў у тым, каб набываць сыравіну, у першую чаргу соевыя бабы, а таксама кукурузу, гарох, рапс, сланечнік, кожны год у канцы лета — пачатку восені, калі цэны на гэтую прадукцыю адносна нізкія. Было запланавана рабіць запасы на складах, а потым на працягу года па меры патрэбы перапрацоўваць яе сваімі сіламі, атрымліваць патрэбную соевую, рапсавую, кукурузную і іншую макуху. Пры гэтым не трэба было плаціць за тое, што можна зрабіць самому. Дарэчы, прыблізна ў гэты ж час “Славянскі Велес” асвоіў вырошчванне рапсу на землях філіяла “Баброва-агра”, што таксама спрыяла зніжэнню выдаткаў.
Для новай вытворчасці кіраўніцтва “Славянскага Велеса” вырашыла не абуладкоўваць старое памяшканне, якіх, прызнацца, хапае ў горадзе і раёне, а пабудаваць новае. Для гэтага быў шэраг прычын. Галоўным было тое, што не ўсе наяўныя памяшканні маглі змясціць абсталяванне. Меркавалася паставіць пяць ліній, бункеры, ёмістасці для прыняцця сыравіны, алею, а таксама абсталяваць закрытыя пляцоўкі для галоўнай прадукцыі. Трэба было прадумаць і абсталяваць пад’язныя шляхі. Узважыўшы ўсе абставіны, ацаніўшы выдаткі, кіраўніцтвам было прынята рашэнне пачаць будаўніцтва. Праз некалькі месяцаў цэх быў узведзены, абсталяванне зманціравана, а памяшканні пачалі выкарыстоўваюцца пад склады.
Пры ўваходзе ў цэх карэспандэнта сустрэў начальнік Павел Шнэйдэрман, які прыступіў да новай працы зусім нядаўна, менш, як месяц таму. Раней ён працаваў непасрэдна на камбікормавым заводзе, але ў тонкасці вытворчага працэсу ўнік даволі хутка.
— Павел Міхайлавіч, я быў у цэху незадоўга да яго пуску, цікава паглядзець, што змянілася з таго часу.
— Прапаную пачаць з канца, ад бункераў з гатовай прадукцыяй.
Чатыры засекі, куды з пяці ліній ссыпаецца гатовая прадукцыя, раздзелены між сабой жалезнымі сценкамі. Макуха высыпаецца пад шнэкавымі транспарцёрамі. Адзін з іх абсталяваны пад макуху рапсавую, астатнія ж чатыры лініі адціскаюць соевыя бабы.
— Соевая макуха ўваходзіць у большасць рэцэптаў камбікармоў і ў большай долі, — тлумачыць Павел Шнэйдэрман. — У некаторыя — да чвэрці ад агульнай масы, таму менавіта на перапрацоўку соевых бабоў мы скіраваны пастаянна. Кожны дзень адгружаем дзясяткі тон. Вось і зараз пад’ехаў МАЗ.
І сапраўды прыбыла машына, механізатар Аляксей Зянюк на пагрузчыку стаў загружаць кузаў. Некалькі хвілін — і МАЗ скіраваўся на камбікормавы завод.
Два гады таму звярнуў увагу на той факт, што ў цэху манціруецца абсталяванне вытворчасці ўкраінскай фірмы “Бронто”. Як патлумачылі, у Беларусі падобнае абсталяванне для адціскання алею і атрымання макухі не выпускаецца па той прычыне, што ў нас вельмі мала вырошчваецца алеяносных культур. Якраз тады ўкраінскія спецыялісты наладжвалі лінію па перапрацоўцы сланечніку.
— А чаму цяпер не перапрацоўваецца гэта культура? — пытаюся.
— Расказваюць, што яна не пайшла, — кажа Павел Шнэйдэрман. — Я дакладна не ведаю, бо ў той час не працаваў. Здаецца, дрэнна праходзіла экструзія. Экструдары масай забіваліся. З іншага боку, макуха сланечніку ў рэцэптах нашых камбікармоў выкарыстоўваецца мала, больш соя, таму лінія была пераключана на апошнюю культуру.
Цэх, які апісваецца, не зусім падобны на іншыя вытворчыя аб’екты Лепельшчыны. У вытворчых памяшканнях рамзавода, лесапільных і дрэваапрацоўчых майстэрнях, у швейных цэхах пастаянна гудуць станкі і машыны, на іх працуюць рабочыя, перакладваюць нарыхтоўкі, пераносяць стосы паўфабрыкатаў і гатовай прадукцыі. Тут жа вытворчы працэс чымсьці падобны на той, які праходзіць у цэхах малочна-кансервавага камбіната — максімальна аўтаматызаваны. Доля ручной працы зводзіцца да мінімуму. Сыравіна — семя рапсу або соевыя бабы загружаюцца з машыны ў бункер, і адтуль падача кантралюецца камп’ютарам. Сыравіна ад экструдараў да прэсаў перамяшчаецца закрытымі шнэкамі і затым з’яўляецца толькі ў секцыях гатовай прадукцыі.
Да работнікаў, якія задзейнічаны на абслугоўванні складанай тэхнікі, прад’яўляюцца высокія патрабаванні ў плане кваліфікацыі і працоўнай дысцыпліны. Усяго вытворчы аб’ект абслугоўвае каля дваццаці чалавек, большасць з іх шчыруюць з моманту адкрыцця, як, напрыклад, прасоўшчык Сяргей Сцяцкоў. Працоўная змена доўжыцца дванаццаць гадзін. Графік наступны: дзве дзённыя змены, дзве начныя, затым — чацвёра сутак адпачынку. Спецыяліст кажа, што і графік, і заробак прымальныя.
— Зараз, у сярэдзіне студзеня, калі на вуліцы — нулявая тэмпература, у вас у цэху даволі цёпла. Пры гэтым ацяпленне ідзе не ад батарэй, а ад гарачага вытворчага абсталявання, экструдараў і прэсаў.
— Зімой яшчэ нармальна, а летам настолькі горача, што дзверы і брамы не зачыняем ні ўдзень, ні ўначы. Яно і зразумела — экструзія (адцісканне спецыяльным чынам) рапсу праводзіцца пры тэмпературы 100-105 градусаў, а соі, а яна ў нас перапрацоўваецца на чатырох лініях, — пры 145-150 градусах.
Пастаянны кантроль за сыравінай і атрыманай прадукцыяй ажыццяўляе лабарант Ірына Куляшова.
Васіль МАТЫРКА.