На льняных сцелішчах
Пасевы льна ў Лепельскім раёне істотна скараціліся: калі ў мінулым годзе пад гэту культуру адводзілася каля 700 гектараў, то сёлетняй вясной было пасеяна толькі 300. Гэта звязана з шэрагам фактараў, галоўны з якіх— слабае фінансавае становішча ААТ “Лепельлён”, якое, уласна, і займаецца вырошчваннем культуры і першаснай яе перапрацоўкай.
Паводле слоў дырэктара ААТ “Лепельлён” Аляксандра Смажэўскага, сёлета атрыманы неблагі ўраджай. Асноўныя тэхналагічныя аперацыі выканалі ў спрыяльныя тэрміны, ды і надвор’е не падвяло. Праўда, дзе-нідзе лён усё ж загінуў, з 300 засеяных гектараў да ўборкі падлягалі 275. Здаецца, і глебу падрыхтоўвалі, і падкормку праводзілі, і хімпраполку…
У пачатку жніўня трактары з льнокамбайнамі выехалі на палі. Першымі, натуральна, выцярэблівалі тыя палеткі, якія былі засеяны раней і ўжо выспелі. На дзень візіту карэспандэнта нявыцерабленымі заставаліся толькі 54 гектары ля вёскі Кастрыца.
Пра іх — асобная размова. Поле ля Кастрыцы — надзея на будучыню ААТ “Лепельлён”. Увесну яно было засеяна элітным насенным матэрыялам, атрыманым з інстытуту льну. Льнаводы чакалі, пакуль насенне канчаткова выспее. Зараз затрымка можа адбыцца толькі з-за неспрыяльнага надвор’я. Як толькі наступяць пагожыя дні, усе чатыры льнокамбайны будуць скіраваны на поле. 54 гектары будуць выцерабленыя за пяць–шэсць дзён. Траста застанецца вылежвацца на полі, а галоўкі будуць звезены на льнозавод. Там іх абмалоцяць на камбайне КЗС-10. Насенне адправіцца на прасушванне на падлогавую сушылку ААТ “Чарэйшчына” ў Забароўі. Ужо ёсць дамоўленасці аб узаемадзеянні. На наступны год мяркуюцца максімальнае выкарыстанне элітнага насеннага матэрыялу, замена састарэлых сартоў.
Пачалася ўборка ўжо вылежанай льнотрасты. З поля ля вёскі Кальнікі ўжо вывезена каля 50 тон сыравіны сярэднім нумарам 0,83. Аднак і тут галоўным фактарам, які стрымлівае работу, застаюцца неспрыяльныя ўмовы надвор’я. Сырую льнотрасту нельга спрэсоўваць у рулоны, па гэтай прычыне сцяблы ў лічаныя тыдні пакрыюцца цвіллю, згніюць. У выніку валакно атрымаецца бракаваным або ўвогуле знікне. Для таго, каб траста на полі падсохла да патрэбнай кандыцыі, сухое сонечнае надвор’е павінна прастаяць каля двух дзён, толькі пасля гэтага можна пускаць прэс-падборшчыкі.
Адным з лепшых механізатараў на церабленні льну з’яўляецца Дзмітрый Пруднік. На сваім МТЗ-82 з льнокамбайнам ЛК-4А выцерабіў 85 гектараў. Не адстаюць Валерый Семіёненка з напарнікам Раманам Юшко. Яны на агрэгаце ТСЛ-2,4 выцерабілі 72 га. Акрамя іх, на палетках працуюць яшчэ пяць трактарыстаў.
Гараджан, між тым, найбольш цікавіць пытанне, ці спатрэбіцца сёлета дапамога на ўборцы льнотрасты. Аляксандр Смажэўскі адказвае:
— Пры захаванні спрыяльных умоў надвор’я мы можам паспець убраць трасту выключна сваімі сіламі, з дапамогай прэс-падборшчыкаў. Аднак дажджы… Да таго ж, ручная ўборка нашмат больш беражлівая за механічную. У апошнім выпадку рамянямі і механізмамі машын сцяблы прымінаюцца, валокны часта рвуцца ў сярэдзіне, што рэзка зніжае якасць прадукцыі. Аднак мы стараемся быць гатовымі да розных паваротаў падзей. Заключылі дамовы з аграрна-тэхнічным каледжам і гімназіяй імя І.Ерашова аб тым, што ў выпадку патрэбы да нас на дапамогу накіруюцца групы па 25 і 20 чалавек адпаведна. Мяркую, гэтых сіл будзе дастаткова. Аднак, як і ў мінулыя гады, калі абставіны складуцца не на нашу карысць, будзем вымушаны прасіць дапамогі ў іншых гарадскіх арганізацыях.
Ужо пачалася здача льновалакна ў лік дзяржаўнага заказу. Прадукцыя вывозіцца на Аршанскі льнокамбінат і Аршанскую экспартна-сартыровачную льнобазу. Абавязковае дзяржаўнае заданне для ААТ “Лепельлён” складае 16 тон доўгага валакна і 28 тон валакна кароткага. На дзень візіту карэспандэнта на Аршанскі льнокамбінат у лік дзяржзаказу было пастаўлена 14,4 тоны доўгага валакна сярэднім нумарам 10,43, 0,8 тоны кароткага валакна сярэднім нумарам 4,0 было пастаўлена на экспартна-сартыровачную льнобазу.
З 275 гектараў палёў мяркуецца ўвосень сабраць каля 700 тон льнотрасты. Гэтага не дастаткова, каб цалкам загрузіць перапрацоўчыя цэхі льнозавода, даць людзям работу. Аднак Аляксандр Смажэўскі не апускае рукі:
— Ва Ушачах зачыніўся льнозавод, аднак лён там вырошчваюць. Будзем браць іх трасту і перапрацоўваць у сябе. Такім чынам перапрацуем наяўную сыравіну і забяспечым калектыў працай.
Васіль МАТЫРКА.
На здымку: рулоны трасты ў сховішчы.
Фота аўтара.
