Жара — повод внимательнее относиться к выбору продуктов
Лета — гэта цудоўны час, калі можна адпачыць у водпуску, ажыццявіць цікавую паездку, атрымаць асалоду ля возера або збіраць гародніну і ягады. Аднак разам з тым летняя спёка можа аказаць і негатыўны ўплыў на здароўе чалавека, паколькі менавіта ў гэты час абвастраецца магчымасць заражэння вострымі кішэчнымі інфекцыямі. Больш падрабязна на гэту тэму пойдзе наша размова ў інтэрв’ю з загадчыцай аддзела эпідэміялогіі дзяржаўнай установы «Лепельскі раённы цэнтр гігіены і эпідэміялогіі» Наталляй Паборцавай:
— Наталля Віктараўна, скажыце, калі ласка, што ўяўляюць сабой вострыя кішэчныя інфекцыі?
— Вострыя кішэчныя інфекцыі — гэта шматлікая группа вострых інфекцыйных захворванняў, якія выклікаюць розныя мікраарганізмы, прасцейшыя бактэрыі, а таксама вірусы з пераважным паражэннем страўнікава-кішачнага тракта.
Летам узрастае небяспека захворванняў вострымі кішэчнымі інфекцыямі, звязанымі з перадачай узбуджальнікаў праз харчовыя прадукты.
Забруджванне прадуктаў можа адбыцца па прычыне парушэння правілаў асабістай гігіены (мыцця рук) перад прыгатаваннем, кулінарнай і тэрмічнай апрацоўкай харчовых прадуктаў, пры парушэнні правілаў і тэрмінаў, тэмпературных умоў захоўвання, а таксама транспарціроўкі пры рэалізацыі прадуктаў і гатовых страў.
Асаблівую небяспеку маюць прадукты, якія хутка псуюцца, а таксама стравы, прыгатаваныя без тэрмічнай апрацоўкі, якія ўжываюцца ў халодным выглядзе. Узбуджальнікі вострых кішэчных інфекцый могуць не толькі збірацца, а і памнажацца.
Прыгатаванне вялікіх аб’ёмаў ежы ў запас і яе няправільнае захоўванне — пры хатняй тэмпературы — садзейнічае распаўсюджванню мікраарганізмаў, утварэнню таксінаў і можа прывесці да захворвання.
— Якім жа чынам праяўляецца захворванне?
— Пасля трапляння ўзбуджальніка ў арганізм хвароба праяўляецца не адразу. Гэта так званы скрыты, інкубацыйны перыяд, які доўжыцца ад некалькіх гадзін да 3-7 дзён. Да завяршэння гэтага перыяду ў чалавека могуць з’явіцца такія сімптомы, як павышэнне тэмпературы цела, слабасць, млоснасць, пагаршэнне апетыту, боль у жываце, ваніты і г.д.
Захворванне вострымі кішэчнымі інфекцыямі можа працякаць у выглядзе здаровага насіцельства. Аднак хворыя людзі або носьбіт ўяўляюць небяспеку для іншых, паколькі з фекаліямі ў навакольнае асяроддзе выдзяляецца вялікая колькасць узбуджальнікаў. Затым праз забруджаную ваду, прадметы побыту, рукі або прадукты ўзбуджальнікі вострых кішэчных інфекцый зноў трапляюць у кішачнік здаровага чалавека. Таму вельмі важна заўсёды захоўваць правілы асабістай гігіены.
Некаторыя захворванні працякаюць у лёгкай форме, таму хворыя не звяртаюцца да ўрача, а займаюцца самалячэннем. Асабліва неспечны прыём антыбіётыкаў без прызначэння медыцынскага спецыяліста. Няправільна падабраны антыбіётык не толькі не дапаможа лячэнню, а і можа знішчыць у арганізме карысную мікрафлору. Клінічная карціна захворвання можа набыць «сцёрты характар», а гэта ў сваю чаргу перашкаджае дыягностыцы і лячэнню. Антыбактэрыяльны прэпарат можа выклікаць устойлівасць бактэрый да яго і не дапамагчы тады, калі ён сапраўды будзе неабходны.
— Наталля Віктараўна, пра што трэба памятаць чалавеку для таго, каб абараніць сябе ад гэтага захворвання?
— Па-першае, патрэбна строга выконваць правілы асабістай гігіены, часцей мыць рукі з мылам пасля вяртання дадому з вуліцы, перад ужываннем ежы і пасля наведвання прыбіральні. Для піцця трэба выкарыстоўваць кіпячоную, бутыляваную або ваду гарантаванай якасці. Гародніну, садавіну перад ужываннем трэба мыць праточнай водаправоднай вадой, а для маленькіх дзяцей — яшчэ і кіпячонай. Пры транспарціроўцы і захоўванні прадуктаў неабходна выкарыстоўваць чыстую ўпакоўку (поліэтылен, кантэйнеры для харчовых прадуктаў і г.д.). Не трэба набываць прадукты харчавання ў выпадковых асоб або ў месцах несанкцыянаванага гандлю. У хатніх умовах у час прыгатавання гарачых і халодных страў трэба выконваць правілы гігіены, а таксама захоўваць тэрміны годнасці і ўмовы захоўвання прадуктаў, асабліва тых, якія хутка псуюцца. Сырыя прадукты і гатовую ежу трэба захоўваць асобна. Для апрацоўкі сырых прадуктаў неабходна карыстацца асобнымі нажамі і раздзелачнымі дошкамі. Смажыць або варыць прадукты трэба працяглы час, асабліва мяса, птушку, яйкі і марскія прадукты. Стравы, якія хутка псуюцца, і гатовую ежу трэба захоўваць толькі ў халадзільніку пры тэмпературы 2-6 прадусаў па Цэльсію. Не трэба змешваць свежапрыгатаваную ежу з рэшткамі ад папярэдняга дня. Калі ж гатовая ежа застаецца на наступны дзень, перад яе ўжываннем неабходна зрабіць яе тэрмічную апрацоўку — пракіпяціць або абсмажыць. На кухні вельмі важна захоўваць чысціню, не збіраць смецце і харчовыя адходы, не дапускаць з’яўлення мух і тараканаў. Неабходна пастаянна падтрымліваць чысціню ў доме і выконваць правілы асабістай гігіены, асабліва калі ў доме ёсць маленькія дзеці. Перад іх кармленнем трэба мыць рукі з мылам, выкарыстоўваць толькі свежапрыгатаваныя сумесі. Дзіцячы посуд трэба рэгулярна мыць з выкарыстаннем дазволеных мыйных сродкаў. Затым трэба добра прапаласкаць, а перад ужываннем — абліць кіпенем. Цацкі таксама трэба мыць перад тым, як іх даваць дзецям.
Нельга даваць маленькім дзецям некіпячонае малако. Сырыя яйкі для прыгатавання ежы трэба выкарыстоўваць толькі свежапрыгатаваныя прадукты. Нельга купацца ў вадаёмах, дзе гэта не пажадана або забаронена. Захаванне ўсіх пералічаных рэкамендацый дапаможа пазбегнуць захворвання вострымі кішэчнымі інфекцыямі. Неабходна памятаць, што любое захворванне лепш папярэдзіць, чым лячыць.
Інтэрв’ю правяла Святлана ВАЗНЯК.