Лепельская детская библиотека отмечает 65-летний юбилей

 У летапісе бібліятэкі 1953 — 1956 гадоў чытаю: «Лепельская раённая бібліятэка абслугоўвала не толькі дарослых, але і дзяцей. У 1947 годзе стала неабходным вылучыць фонд дзіцячай літаратуры і дзіцячага чытача, чытаннем якіх патрэбна было кіраваць. Загадчыцай у гэты час працавала Ванда Іванаўна Гарбачова. Фонд літаратуры налічваў каля 100 асобнікаў і 300 чытачоў. Умовы для працы былі вельмі цяжкія. Абсталяванне прыходзілася рабіць з адходаў, працавалі ў паўзмроку і халодным памяшканні.
Сродкаў не хапала. Фонд папаўняўся за кошт збору літаратуры па хатах і кніг, дасланых з іншых гарадоў. Аднак фонд рос, павялічвалася і колькасць чытачоў. У 1948 годзе была зацверджана адзінка бібліятэкара для працы з дзецьмі, і Ванда Іванаўна прыйшла працаваць у дзіцячае аддзяленне, а ў 1953 годзе бібліятэка вырасла ў самастойную».
Цяпер усё змянілася. Заходзіш у будынак — і адчуваецца хатняя ўтульнасць. Хочацца сесці ў крэсла і пагартаць часопіс або пачытаць кнігу. Усё зроблена для дзяцей, для іх камфорту.
Аб праблемах надзённых і буднях гутарым з загадчыцай Лепельскай дзіцячай бібліятэкі ДУК “Лепельская цэнтралізаваная бібліятэчная сістэма” Вольгай Доўнер.
— Вольга Мікалаеўна, як шмат маленькіх чытачоў наведвае бібліятэку за дзень і якія кнігі больш запатрабаваныя?
— Не ўлічваючы мерапрыемстваў, якія ў нас праходзяць, — каля 60 чалавек.
Чытаюць дзеці як класікаў, так і сучасных аўтараў. Вядома, многае залежыць ад узросту. Карыстаюцца папулярнасцю творы Карнея Чукоўскага, Самуіла Маршака, Эдуарда Успенскага. Асаблівае месца, вядома, займаюць казкі. Прыводзяць бацькі малых дзяцей чатырох-пяці гадоў, і тыя з задавальненнем выбіраюць кнігі з яркімі малюнкамі. Дзеці чытаюць “Шкодныя парады” Рыгора Остэра, “Прыгоды Нязнайкі” Мікалая Носава, “Дзяніскіны расказы” Віктара Драгунскага і іншыя кнігі.
З сучасных, напрыклад, карыстаецца папулярнасцю цэлая серыя кніг пад назвай “Лес дружбы” Дэйзі Медауз. Цікавяцца і іранічнымі дэтэктывамі К. Мацюшынай, І. Хрусталёвай, дзе галоўныя героі — выдуманыя чалавечкі, маленькія феі…
Не жадаюць дзеці чамусьці чытаць аб прыродзе. Звычайна бяруць кнігі, зададзеныя па праграме.
— А чым цікавяцца падлеткі?
— Рэдка сустрэнеш падлетка, які зацікавіцца спісам літаратуры, зададзеным чытаць на лета. Больш аддаюць перавагу фантастыцы — як расійскіх аўтараў, так і замежных. Аднак і класіку падлеткі таксама чытаюць. Напрыклад, карыстаюцца папулярнасцю сярод хлопцаў у апошні час «Запіскі пра Шэрлака Холмса», напісаныя А. К. Дойлем. Штурхае іх на гэта не спіс абавязковай літаратуры, а рэкамендацыі сяброў. Чытаць класіку становіцца модным. Узяўшы ў рукі Ф. Дастаеўскага, М. Лермантава, школьнікі разумеюць, што класіка таксама можа быць цікавай.
Часта можна пачуць, асабліва ад дзяцей: “Чытаю кнігі ў электронным варыянце”, “Знайду ў інтэрнэце, каб не ісці ў бібліятэку”…
— Вольга Мікалаеўна, ці лічыце вы інтэрнэт ворагам бібліятэкі?
— Не лічу. У нейкай ступені ён нават дапамагае бібліятэцы.
Дзеці, убачыўшы навінкі кніг у інтэрнэце, часта прыходзяць за літаратурай да нас. Мяняецца час — мяняецца грамадства, бібліятэкі таксама мяняюцца. Новыя тэхналогіі адкрываюць новыя магчымасці. Паступова пераходзім на электронны варыянт абслугоўвання.
У чытальнай зале сёлета запісваем чытача ў камп’ютары, з наступнага года такая ж сістэма будзе на абанеменце. Таксама ў ЦБС ёсць сайт, дзе можна азнаёміцца з мерапрыемствамі, якія праходзяць у бібліятэцы, ёсць групы ў сацыяльных сетках.
Раней амаль у кожнай сям’і было шмат кніг. Цяпер уладальнікаў хатніх бібліятэк можна палічыць на пальцах. Для шматлікіх дзяцей дарога ў чароўную казку адкрыта толькі праз бібліятэку. Хіба можа інтэрнэт перамагчы жаданне прамых зносін з кнігай?! Атрымаць асалоду ад чытання можна толькі трымаючы кнігу ў руках. А як жа малыя дзеці? Яны спазнаюць свет праз дотык.
— Чаму выбралі прафесію бібліятэкара?
— Па гэтай прафесіі працавала мая мама. З дзяцінства знаёмая з работай бібліятэкара. Шмат часу праводзіла тут. І, вядома, вельмі люблю чытаць.
— А як вы ставіцеся да электроннай кнігі?
— Добра. Часам сама чытаю. Навінак вельмі шмат, усё купіць немагчыма. І тут на дапамогу прыходзіць электронная кніга. Карыстаецца папулярнасцю і агучаная кніга. У нашай бібліятэцы яна таксама ёсць. Напрыклад, па праграме трэба прачытаць твор, але на дадзены момант яго няма ў наяўнасці. У такім выпадку дзецям запісваем на флэшку або дыск. Але гэта не значыць, што электронная кніга зможа цалкам замяніць папяровую.
— Як прыцягнуць маленькіх чытачоў? Можна сказаць, вы выхоўваеце наведвальнікаў для дарослай бібліятэкі…
— Праводзім разнастайныя масавыя мерапрыемствы. З апошніх — “М. Носаву — 100 год”. Каб зацікавіць кнігай, расказваем цікавы момант твора. Дзеці пачынаюць пытацца пра працяг, а мы ім прапануем прачытаць самастойна. І гэта дзейсна. Часта гуляем у казку з вучнямі.
— Як прывіваць у маленькага чытача культуру чытання?
— Трэба далучаць да літаратуры акуратна. Бібліятэка павінна стаць сябрам, які будзе суправаджаць на працягу ўсяго жыцця. Размаўляем з дзіцяці, раскрываем яго інтарэсы. Часам прыходзяць маленькія чытачы з кімсьці за кампанію і застаюцца нашымі наведвальнікамі.
— Адкуль да вас паступаюць кнігі?
— Гэтым займаецца аддзел камплектавання. Яго работнікі супрацоўнічаюць з выдавецтвамі, якія дасылаюць прайс. Выбіраем кнігі, якія карыстаюцца вялікай папулярнасцю. Прыходзіцца ў інтэрнэце пачытаць і водгукі. Зноў жа — інтэрнэт у дапамогу, а не вораг.
Бібліятэка пастаянна папаўняецца кнігамі сучасных аўтараў.
Шмат пазнавальнай літаратуры, якая развівае, класікі, фантастыкі, прыгод. Таксама маем вялікую колькасць розных энцыклапедый.
— Вольга Мікалаеўна, як вы ўяўляеце бібліятэку ў будучыні?
— Лічу, што будучыня без кнігі немагчыма. Змены, вядома, адбываюцца, але бібліятэка заўсёды будзе сховішчам ведаў. Тут можна адпачыць ад мітусні, інтэрнэту, пагутарыць з сябрамі, атрымаць асалоду ад чытання і нават знайсці новых сяброў.
Наталля
ХРАПАВІЦКАЯ.
На здымках: Вольга Доўнер; вучні першых-другіх класаў СШ №3 на мерапрыемстве ў бібліятэцы.
Фота аўтара.